ประเพณีและวัฒนธรรมของหมู่บ้าน
ชุมชนมีการสืบทอดและปฏิบัติตามประเพณีวัฒนธรรม
ของล้านนาอย่างเข็มแข็งเพื่อเป็นการอนุรักษ์
และสืบต่อประเพณีต่างๆ ให้แก่อนุชนรุ่นลูกหลานโดยมีประเพณีแต่ละเดือน
ดังนี้
ประเพณีที่
๑ ประเพณี เดือน ๔ เหนือ หรือ เดือน มกราคม มีดังนี้
- ประเพณีต้อนรับปี๋ใหม่ไทย สาธุชนร่วมทำบุญตักบาตร
- ประเพณีทานข้าวใหม่
-
ประเพณีวันเด็กแห่งชาติ
ประเพณีที่
๒ ประเพณี เดือน ๕ เหนือ หรือ เดือน กุมภาพันธ์ มีดังนี้
- ประเพณีวันมาฆะบูชา สาธุชนร่วมทำบุญตักบาตรเทโวโรหนะ
และเวียนเทียน
ประเพณีที่
๓ ประเพณี เดือน 6 เหนือ หรือ เดือน มีนาคม มีดังนี้
-
ประเพณีปอยหลวง หรือ งานฉลองเสนาสนะภายในวัด
ประเพณีที่
๔ ประเพณีเดือน ๗ เหนือ ปีใหม่สงกรานต์ หรือ เดือน เมษายน มีดังนี้
- ประเพณีบวช - เป็กข์ตุ๊เจ้า /
บรรพชาอุปสมบท พระภิกษุ - สามเณรภาคฤดูร้อน
- ประเพณีบอกกล่าวไล่สังขานต์ในคุ้มบ้าน
- ประเพณีกวาดบ้านช่อง ที่อยู่ ที่กิน ที่อาศัย
- ประเพณีขนทรายเข้าวัด เข้าวา
- ประเพณีตานขันข้าว ไปหาผู้ล่วงลับดับขันท์
- ประเพณีสรงน้ำพระพุทธรูป / พระภิกษุ - สามเณร
- ประเพณีดำหัว พ่อแม่ ครูบาอาจารย์
- ประเพณีสืบชาตาใจ๋บ้าน
- ประเพณีสงเคราะห์ ส่งนาม
ประเพณีที่
๕ ประเพณีเดือน ๘ เหนือ หรือเดือน
พฤษภาคม มีดังนี้
- ประเพณีวันวิสาขบูชา สาธุชนร่วมทำบุญตักบาตรเทโวโรหนะ และเวียนเทียน
ประเพณีที่
๖ ประเพณีเดือน 9 เหนือ หรือเดือน
มิถุนายน มีดังนี้
-
ประเพณีเลี้ยงผีฝาย
-
ประเพณีเลี้ยงพ่อปู่ในหมู่บ้าน
ประเพณีที่
๗ ประเพณีเดือน ๑๐ เหนือ หรือ เดือนกรกฎาคม มีดังนี้
- ประเพณีเข้าวสา หรือพรรษา / ตานขันข้าว
ขันน้ำ หาผู้ล่วงลับดับขันท์
- ประเพณีถวายเทียนพรรษา
- ประเพณีถวายผ้าอาบน้ำฝน
- ประเพณีวันพ่อแห่งชาติ
ประเพณีที่ ๘ ประเพณี เดือน ๑๑ เหนือ หรือ เดือน สิงหาคม มีดังนี้
- ประเพณีวันแม่แห่งชาติ สาธุชนร่วมทำบุญตักบาตร
ฟังเทศน์มหาชาติเวสสันดรชาดก
ประเพณีที่
๙ ประเพณี เดือน ๑๒ เหนือ หรือ
เดือน กันยายน มีดังนี้
- ประเพณีวันเปรตพี ตานขันข้าว ขันน้ำ
หาผู้ล่วงลับดับขันท์ เทศน์ธรรมอุทิศให้ผู้ตาย
- ประเพณีทานสลากภัตร หรือ กิ๋นก๋วยสลาก
ประเพณีที่
๑๐ ประเพณี เดือนเกี๋ยง เหนือ หรือ เดือน ตุลาคม มีดังนี้
- ประเพณีออกพรรษา
- ประเพณีทานผ้าออกพรรษา
- ประเพณีเทโวโรหน
- ประเพณีทำบุญทอดกฐิน
ประเพณีที่
๑๑ ประเพณี เดือน ยี่ เหนือ หรือ เดือน พฤศจิกายน มีดังนี้
- ประเพณีเดือนยี่เป็ง
- ประเพณีตั้งธรรมหลวง ( ฟังธรรมมหาชาติ )
- ประเพณีลอยโขมด หรือลอยกระทง
- ประเพณีปูจาผางผาตีด (ถ้วยประทีป ) เท่าอายุ
ประเพณีที่
๑๒ ประเพณีพิเศษ
- ประเพณีขึ้นบ้านใหม่ นิยมทำในเดือนคู่ และถือว่าเดือน ๑๒ เหนือ
เป็นเกณฑ์ดีที่สุด เพราะเป็นระยะฟ้าฝนอุดม
เป็นเครื่องหมายแห่งความเจริญสมบูรณ์
- ประเพณีแต่งงาน ไม่นิยมแต่งในพรรษา ถือว่าเป็นการไม่เคารพพระศาสนา และ คงเป็นฤดูกาลที่ชาวบ้านมีงานอาชีพมากไม่
สะดวก การแต่งงาน นิยมในเดือนคู่ เช่น เดือน ยี่ เดือน ๔ เดือน ๖
เดือน ๘ เป็นต้น
- ประเพณีงานศพนั้น ไม่กำหนดได้แน่ชัด เพราะธรรมเนียมทางล้านนา ไม่นิยมเก็บศพไว้
เมื่อตายลง ลูกหลานจะเก็บศพไว้